Phỏng vấn ĐTGM Giorgio Lingua, Sứ Thàn Tòa Thánh tại Iraq
Từ vài tháng qua tình hình Iraq ngày càng trở nên rối ren và bất ổn. Ngày 29 tháng 6 lực lượng Hồi giáo thánh chiến cuồng tín ISIS tuyên bố thành lập quốc gia hồi giáo Califat nhằm thống nhất hai nước Iraq và Siria dưới quyền điều khiển của ông Abou Bakr Al-Baghdadi, lãnh tụ của một nhóm thánh chiến hồi giáo cấp tiến. Ông này được sự ủng hộ của các bộ tộc và các cựu sĩ quan của cố tổng thống Sunnít Saddam Hussein, đã chiếm đóng nhiều phần đất tại Iraq kể từ khi nhóm ISIS phát động các cuộc tấn công ngày mùng 9 tháng 6. Ngày mùng 5 tháng 7 nhóm ISIS đã phổ biến video bài giảng của lãnh tụ tự phong Baghdadi trong đền thờ hồi giáo Mossul ngày thứ sáu mùng 4 tháng 7. Ông Baghdadi kêu gọi tín hữu hồi giáo trên toàn thế giới vâng phục ông. Ông nói: “Tôi là lãnh tụ đươc chỉ định để hướng dẫn quý vị, nhưng tôi không tốt lành hơn quý vị; nếu tôi có lý hãy giúp tôi, và nếu quý vị nghĩ rằng tôi sai, xin cố vấn cho tôi và dẫn tôi vào đường ngay chính. Hãy vâng lời tôi như quý vị vâng lời Allah nơi quý vị.”
Abou Bakr Al-Baghdadi sinh năm 1971 tại Samarra, và từ nhiều năm qua đã hoạt động trong bóng tối, nên rất ít người biết rõ thân thế ông ta.
Califat, quốc gia hồi giáo, là một chế độ chính trị có từ thời ngôn sứ Mahomet, nhưng đã biến mất với sự phân tán của đế quốc Ottoman trong thập niên 1920. Lãnh tụ Calif là người kế vị ngôn sứ Mahomet để áp dụng luật Sharia trong các vùng đất của Hồi giáo.
Ông Youssef Al-Qaradaoui, chuyên viên thuyết giáo qatari, thuộc ban lãnh đạo của tổ chức Huynh đệ hồi giáo, khẳng định rằng việc thành lập một quốc gia hồi giáo do một nhóm nổi tiếng vì các hành động tàn bạo và quan điểm cấp tiến không phục vụ chương trình hồi giáo. “Tước hiệu calif phải được toàn quốc gia hồi giáo ban cho, chứ không thể bị một nhóm cưởp lấy.”
Trong thời gian qua lực lượng ISIS đã đánh chiếm một phần vùng Ninive cũng như các vùng thuộc các tỉnh Diyala ở mạn đông, Salaheddine ở mạn bắc, Kirkuk ở mạn tây và Mossul. Từ tháng giêng năm nay lực lượng này cũng kiểm soát các vùng của tỉnh Al-Anbar ở mạn tây.
Trong vùng Mossul cách thủ đô Baghdad 350 cây số, nhân danh cuộc chiến chống các “ngẫu tượng” các binh sĩ của lực lượng ISIS đã phá hủy tất cả các trung tâm thờ từ Sunnít, Suphít và Shiít. Họ cũng chiếm hai nhà thờ chính tòa Kitô giáo. Các nhóm phiến quân Sirya đã khước từ chấp nhận quốc gia hồi giáo, vì các cuộc hành quyết sơ sài và ước muốn bá chủ của nhóm ISIS.
Các lực lượng quân sự Iraq gặp khó khăn trong việc tái chiếm các vùng đã mất, và hiện đang dậm chân tại chỗ quanh vùng Tikrit, là quê sinh của Saddam Hussein.
Trên bình diện chính trị tình hình xem ra bế tắc, trong khi dân nước Iraq đang chờ đợi có một tổng thống và một chính phủ mới. Ông Nouri-al Maliki cầm quyền từ năm 2006 tới nay vẫn muốn tái tranh cử. Tuy thắng cuộc bầu cử lập pháp ngày 30 tháng 4 nhưng kiểu cai trị chuyên quyền và lựa chọn gạt bỏ các nhóm thiểu số Sunnít và Kurde trong các năm qua, khiến ông khó có khả năng quy tụ các lực lượng quốc gia khác. Trong khi có nhiều lực lượng muốn chia Iraq thành ba nước độc lập dành cho ba nhóm Shiít, Sunnít và Kurde. Chính vì thế ông đã luôn luôn từ chối đề nghị thành lập chính quyền thống nhất có sự tham dự của cả ba nhóm, do các vị lãnh đạo tôn giáo đưa ra.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho hãng tin công giáo Hoa Kỳ hôm mùng 7 tháng 7 vừa qua Đức Thượng Phụ Louis Sako, Giáo Chủ Công Giáo Canđê, mô tả tình trạng tại đất nước Iraq hiện nay có lẽ là “thời kỳ đen tối và khó khăn nhất trong lịch sử gần đây của Giáo Hội”. Đức Thượng Phụ Sako ví tình trạng Giáo Hội tại đất nước ngài như sự tích trong Phúc Âm, Chúa Giêsu ngủ trên thuyền trong khi bão tố vùi dập và các môn đệ kinh hãi. Ngài kêu gọi các tín hữu cầu nguyện để những người bị bắt cóc được trở về bình an và cho tương lai của mọi Kitô hữu ở Iraq.
Trong cuộc phỏng vấn Đức Thượng Phụ Sako cũng tái kêu gọi trả tự do cho 2 nữ tu và 3 cô nhi bị bắt cóc ngày 28-6 vừa qua tại thành phố Mossul ở miền bắc Iraq.
Đức Thượng Phụ cho biết ngài không rõ các nữ tu dòng Nữ Tử Đức Maria và những người bị bắt cóc đang bị giữ ở đâu mặc dù có nhiều phía hứa sẽ giúp đỡ. Ngài cũng xác nhận rằng thành phố Mossul hầu như không còn tín hữu Kitô nữa, và chỉ còn lại khoảng 200 Kitô hữu. Các nhà thờ đóng cửa và không còn thánh lễ chúa nhật.
Dân quân Hồi giáo gọi tắt là ISIS đã chiếm nhà thờ chính tòa của Công Giáo Canđê và Chính Thống Sirya ở Mossul. Họ tháo gỡ thánh giá ở mặt tiền thánh đường và thay bằng lá cờ đen của Quốc gia Hồi giáo.
Chính quyền Iraq đã báo cho Tổ chức nguyện tử năng quốc tế biết các phiến quân hồi giáo cuồng tín đã đánh cắp 40 kg Uranium khỏi đại học Mossul. Nhưng tổ chức này cho biết chất liệu bị đánh cắp không thể trở thành một đe dọa. Rất nhiều kitô hữu đã di tản khỏi thành phố Mossul, khi lực lượng ISIS tiến chiếm thành phố.
Sau đậy chúng tôi xin gửi tới quý vị và các bạn bài phỏng vấn Đức Tổng Giám Mục Giorgio Lingua, sứ Thần Tòa Thánh tại Iraq, về hiện tình tại đây.
Hỏi: Thưa Đức Sứ Thần Tòa Thánh, tình hình Iraq hiện nay ra sao?
Đáp: Nỗi lo lắng chính của chúng tôi trong lúc này là cung cấp nước uống cho dân chúng đã di tản khỏi Mossul. Tôi biết là trong lúc này người ta đang đào các giếng nước, nhưng không tức khắc có nước ngay. Trên bình diện nhân đạo có rất nhiều điều phải làm một cách đáng khen trong việc tiếp đón các người hồi giáo, bằng cách mở các trường học, các nhà cho những người di tản, ít nhất là trong thời gian tạm thời.
Hỏi: Các cộng đoàn kitô có thể gặp các nguy cơ nào thưa Đức Sứ Thần Tòa Thánh?
Đáp: Nguy hiểm nhất chắc chắn là vùng giáp giới với nơi bị “nhà nước hồi giáo” kiểm soát, bởi vì người ta không biết họ bằng lòng tới đâu và dừng lại đâu. Các vùng an ninh là các vùng do các lực lượng Kurde kiểm soát.
Hỏi: Theo Đức Sứ Thần thì người ta đang dự phóng một tương lai nào?
Đáp: Thật khó mà nói được. Theo tôi thì nó tùy thuộc rất nhiều nơi những gì mà chính quyền trung ương thành công trong việc đương đầu với tình hình một cách đúng đắn và bao quát, bằng cách rộng mở cho mọi lực lượng đại diện quốc gia. Cần phải có một quốc hội và một chính quyền hoạt động. Chỉ khi đó mới có thể trông thấy những gì phải làm. Tôi tin rằng cũng cấp thiết sự kiện xã hội dân sự ý thức rằng không thể đứng đó mà nhìn và chờ đợi các nhà chính trị làm việc, bởi vì thường khi các nhà chính trị bi các lợi lộc phe phái điều khiển, trong khi xã hội dân sự có thể hướng tới thiện ích chung nhiều hơn.
Hỏi: Xã hội dân sự có thể trợ giúp quốc gia đương đầu với sự xâm lăng đích thật như thế nào, thưa Đức Cha?
Đáp: Nếu có ý muốn bao gồm tất cả mọi người vào trong dự án của một tương lai của Iraq, thì cả những người đã xâm lăng cũng sẽ mất đi sự ủng hộ địa phương, bởi vì họ đã tìm thấy sự ủng hộ đó: họ đã vào Iraq một cách qúa dễ dàng, bởi vì đã có nhiều bất mãn, trong lúc tất cả mọi lực lượng cảm thấy mình được đại diện trên bình diện trung ương, thì khi đó các lực lượng này sẽ mất đi sự ủng hộ địa phương.
Hỏi: Đức Sứ Thần có muốn đưa ra lời kêu gọi nào không?
Đáp: Tôi tin rằng trong lúc này cần phải cầu nguyện. Cần phải có một phép lạ để tình hình đừng trở thành tồi tệ hơn, và để người ta đừng đi đến một cuộc xung đột vũ trang có thể giải quyết một phần hay tái chiếm một phần lãnh thổ, nhưng sẽ gây ra nhiều nạn nhân mới và các bất bình mới. Cần phải thuyết phục để người ta đừng đi tới một cuộc xung đột vũ trang tàn bạo. (RG 9-7-2014; CNA 7-7-2014)
Linh Tiến Khải
(Nguồn: Radio vatican)
