Suốt 3 năm vừa qua trong triều Giáo hoàng của mình, ĐTC Phanxicô cho thấy rằng Ngài đã không giải quyết các vấn nạn bằng luật lệ, nhưng bằng cách “khởi xướng những tiến trình” liên hệ đến nhiều người.
ĐTC đã không hề tránh né, nhưng đối diện những khủng hoảng lâu đời với những cử điệu đầy biểu trưng, dẫn đến những thay đổi mang tính văn hoá không có tiền lệ.
Trong hàng trăm cử chỉ và ngôn từ được ĐTC Phanxicô xử dụng, ngài đang làm biến đổi thế giới và Hội Thánh, qua đó, có thể liệt kê 7 thay đổi lớn sau đây:
1- TỰ THANH TOÁN CHI PHÍ KHÁCH SẠN
Trong những ngày đầu tiên của sứ vụ giáo hoàng, ĐTC đã tự thu dọn hành lý và trả tiền phòng trọ. Hành động này của ĐTC muốn nói rằng mỗi người nên biết tự hoàn thành trách nhiệm của mình, và rằng đã qua thời kỳ đặc quyền, đặc lợi rồi.
2- LƯU TRÚ TẠI NHÀ TRỌ THÁNH MATTA
Khi quyết định lưu trú tại Nhà khách Matta thay vì tại dinh thự Giáo hoàng, ĐTC đã không muốn sống trong tháp ngà. Ngài muốn tự mình trải nghiệm những vấn nạn đầu tiên của cuộc sống mà không cần đến những trung gian bao biện. Ngài muốn mọi người có thể dễ dàng tiếp cận mình.
3- NỒNG NHIỆT CHÀO ĐÓN VÀ TOÀN CẦU HOÁ SỰ THỜ Ơ
Trong một thế giới mà con người luôn đặt ưu tiên cho lợi ích kinh tế và phân loại tha nhân dựa trên thu nhập hoặc năng xuất của họ, ĐTC kêu gọi mọi người hướng đến những giá trị tuyệt đối của nhân phẩm, và Ngài biểu thị quan điểm này bằng việc ôm hôn và mỉm cười với những người bị loại bỏ trong xã hội.
4- CÁC VÙNG NGOẠI VI
ĐTC nói rằng người ta chỉ hiểu được thực tế từ những vùng ngoại vi. Ngài đã không viếng thăm các giáo xứ ở trung tâm kinh thành Rôma, thay vào đó, Ngài đã đến với các nhà thờ bị loại trừ (coi thường). Khi du hành ra ngoài Âu Châu, ĐTC đã chỉ chọn tới nước Albanie và Bosnia Herzegovina.
Trong chuyến viếng thăm Mêhicô, ĐTC đã tìm đến những nơi mà trước đây chưa có vị Giáo hoàng nào đặt chân tới, chẳng hạn : Chiapas, Chihuahua và Michoacan (được xem như những khu ổ chuột, khu phố nghèo nàn của thủ đô Mêhicô.
Vào dịp Tuần Thánh – Phục Sinh, ĐTC chọn cử hành thánh lễ thứ Năm Tuần thánh tại những nơi mà cư dân đang trải nghiệm nỗi đau, chẳng hạn nhà tù hoặc nhà dưỡng lão.
ĐTC đã mở mắt cho nhiều người thấy được những hoàn cảnh mà trước đây họ chưa từng hình dung ra được.
5- TRẢ LỜI MỌI NGƯỜI
Trong các cuộc gặp gỡ lớn có phát biểu, ĐTC đã không đọc những diễn từ viết sẵn, nhưng thường ứng khẩu thay đổi theo những gì Ngài nghe thấy.
Chẳng hạn những gì ĐTC đã nói ở Sarajevo khi nghe câu chuyện một linh mục bị hành hung, ĐTC đã nói: “Tôi toàn tâm tha thứ cho những ai làm điều gian ác”
Còn khi ở Kenya, một người tên Emmanuel đã nói với ngài về cảnh ngộ khốn khó của những người trẻ đang tham gia lực lượng dân quân sắc tộc, ĐTC Phanxicô đã nói : “Hãy nói với người trẻ bằng sự dịu dàng, cảm thông và yêu mến. Hãy kiên trì mời họ tới dự một trò chơi hoặc thăm viếng hay vui vẻ bên nhau. Đừng để họ cô độc!”
Hoặc tại Philippines, khi một cô bé vô gia cư nói với Ngài rằng các em đã bị bỏ rơi và không được ai quan tâm săn sóc: “Tại sao Chúa lại cho phép chuyện này xảy ra? Người ta không được nhục mạ trẻ em!”
6- CAN ĐẢM và TRONG SÁNG
Trong mỗi chuyến du hành, ĐTC đã không hề sợ hãi hay có vẻ kiểm duyệt khi đối diện với những cuộc họp báo trên máy bay. ĐTC thoải mái trả lời các câu hỏi, chẳng ngại đúng sai và cũng chẳng sợ hãi đối chọi với những chủ đề nhạy cảm, chẳng hạn việc tham nhũng trong Hội Thánh, tính dục hoặc bất cứ điều gì Ngài đang bận tâm.
7- QUYẾT ĐỊNH
ĐTC đã phải đưa ra những quyết định cụ thể và khó khăn để tinh giản cơ chế của Vatican. Ngài đã tạo ra một hội đồng gồm 9 vị Hồng y để giúp ngài điều hành và đoan chắc rằng mọi vị giám mục đều có thể trực tiếp gặp ĐTC. Ngài đã thiết lập một uỷ ban để ngăn chận những trường hợp lạm dụng tính dục; ngài cũng đã tinh lược ngân hàng Vatican.
8- CẦU NGUYỆN
Dẫu rằng cầu nguyện không phải là một sự đổi thay, nhưng điều mà ĐTC Phanxicô đang làm thì chẳng thể hiêu được nếu không nhớ rằng ngài là một nhà thần bí hoàn toàn ký thác vào Thiên Chúa. Khi phải đối diện với cuộc tấn công khủng khiếp bằng bom ở Syria, ĐTC đã kêu gọi mọi người thực hiện 4 giờ canh thức cầu nguyện tại quảng trường Thánh Phêrô.
Từ ngữ thường xuyên được lặp lại nhất trong suốt những năm qua chính là từ ngữ mà ĐTC dùng để định nghĩa Thiên Chúa: “Lòng Thương Xót”. Đây cũng là từ ngữ bao gồm khẩu hiệu và sức mạnh của triều giáo hoàng của ĐTC.
Linh mục Hoàng Gia Thành
Lược dịch từ bài “Seven major changes made by Pope Francis” trong Rome Reports (12/3/2016)
(Nguồn: WGPĐN)
