Xin trả lời ngay và ngắn gọn: “Chẳng có ai cả”. Tuy nhiên, khi tìm những câu hỏi khác nhau đã đưa nhiều người đến với blog trò chơi của tôi, có thể vì thanh bên cạnh (sidebar) có hình Thánh Balthasar, bổn mạng những nhà sản xuất các lá bài. Từ khi đọc lịch sử Giáo Hội và có bộ sưu tập tiểu sử các thánh, tôi nghĩ tôi phân loại như thế để người ta không lang thang trên Internet tìm những thông tin không chính xác về các thánh, về bổn mạng, về trò chơi và về các vấn đề có liên quan.
Hoá ra đó là bài phổ biến quan trọng, thế nên tôi đọc lại và cập nhật hoá điều đó vì Thiên Chúa. Dưới đây là một số đề nghị của các độc giả.
Thánh Balthasar
Thánh Balthasar thường được coi là “bổn mạng của những nhà sản xuất các lá bài”. Tôi đã dạy các học sinh nhiều năm, tôi phải nói với bạn rằng đó là một trong những điều kỳ diệu nhất mà tôi đã phát hiện. Tôi đã tìm hiểu sâu xa để nghĩ ra cách thức và lý do mà Thánh Balthasar “gắn liền” với những lá bài hoặc việc chơi bài, nhưng lại gắn liền với những nhà sản xuất các lá bài.
Thánh Balthasar, cùng với Thánh Melchior và Thánh Caspar, là một trong các đạo sĩ đã dâng vàng, nhũ hương và mộc dược cho Chúa Giêsu. Tuy nhiên, Kinh Thánh không nói tên các đạo sĩ này, không nói có mấy người (thường nói có 3 người vì chỉ có 3 lễ vật, nhưng một số nguồn cổ nói có 12 người), và cũng không nói họ là ai (chiêm tinh gia, thuật sĩ, vua, hoặc đơn giản là “những người khôn ngoan”. Mãi tới thế kỷ V, tên của 3 vị này mới được biết đến.
Chúng ta không biết gì khác về Thánh Balthasar. Có vài ngôi mộ được coi là của ba đạo sĩ này, nhưng không ai dám chắc chắn. Nếu có nguồn hoặc tài liệu nào đó giải thích lý do Thánh Balthasar được coi là người “quan tâm” những người đánh bài, thì điều này vượt ngoài tầm hiểu biết của tôi. Những lá bài đầu tiên chỉ được in hoặc các nghệ sĩ làm ra.
Thiếu chứng cớ giải thích việc đánh bài có liên quan Thánh Balthasar, lý do rõ ràng nhất có thể là câu trả lời thực tế. Thánh Balthasar là một “ông vua” (king), vì bộ bài có những “quân già” (kings). Như vậy, tự nhiên chọn một trong 3 quân già, thế là Thánh Balthasar “bị chết tên”.
Thánh Cajetan
Thánh Cajetan (tiếng Tây Ban Nha là Cayetano) là bổn mạng dân đánh bạc. Thánh Cajetan sinh năm 1480 trong một gia đình giàu có, ngài là luật sư. Ước muốn cải cách Giáo Hội, ngài đi Rôma, rồi làm linh mục, và lập dòng. Ngài dùng tài sản của gia đình để mở các bệnh viện phục vụ nhu cầu tâm linh và thể lý của người nghèo. Ngài cũng mở các tiệm cầm đồ và thẻ tín dụng để người nghèo vay vốn.
Thánh Cajetan có liên quan việc đánh bài rất mơ hồ. Truyền thuyết cho rằng người ta xin ngài ủng hộ, và “đặt cược” với ngài một xâu chuỗi mà ngài không thể hiểu. Từ khi ngài hiểu ra, ngài có thể làm người ta cầu nguyện nhiều hơn. Dựa vào những gì chúng ta biết về các thánh, điều này có vẻ như việc trang bị thêm về lòng đạo đức của lý do nói ngài là bổn mạng người đánh bài, và nghe chừng không ổn chút nào.
Rất có thể là số tiền vay đã giúp người ta khỏi bị ăn lời cắt cổ (predatory interest rates), và nhiều món tiền này là hậu quả của nợ đánh bài. Lúc đó, cũng như ngày nay, một tay có máu chơi bài có thể làm tan nát gia đình, cho nên có vẻ như Thánh Cajetan có thể “gỡ gạc” cho mấy tay chơi bài trở về đường ngay nẻo chính cả về tài chính lẫn luân lý.
Thánh Aloysiô Gonzaga
Một độc giả khác là Mark Franceschini nói thế này: “Tôi luôn đề xuất Thánh Aloysius Gonzaga (1568–1591), dựa vào truyện mà tôi đã đọc. Ngài chơi cờ với một số chủng sinh, và có người hỏi: “Ngài sẽ làm gì nếu biết chỉ còn sống một giờ nữa?”. Có người nói sẽ đi xưng tội, người khác nói sẽ cầu nguyện trước Thánh Thể, nhưng Thánh Aloysiô Gonzaga thì không. Ngài lý luận rằng vì các bề trên cho phép chơi nên ngài không có trách nhiệm nào khác, rõ ràng đây là điều Thiên Chúa muốn ngài làm. Như vậy, trong giờ sau hết, ngài sẽ chơi cho xong ván cờ! Vậy với tôi, Thánh Aloysiô Gonzaga là bổn mạng các game thủ là hợp lý!”.
Thánh Matthia Tông đồ
Một độc giả khác nói rằng Thánh Matthia nên đưa vào danh sách vì ngài được chọn để thay thế Giuđa bằng cách rút thăm, như trong Cv 1,23-26: “Họ đề cử hai người: ông Giôxếp, biệt danh là Basaba, cũng gọi là Giúttô, và ông Matthia. Họ cầu nguyện rằng: “Lạy Chúa, chính Chúa thấu suốt lòng mọi người; giữa hai người này, xin chỉ cho thấy Chúa chọn ai để nhận chỗ trong sứ vụ Tông đồ, chỗ Giuđa đã bỏ để đi về nơi dành cho ông”. Họ rút thăm trúng ông Matthia: ông được kể thêm vào số mười một Tông đồ”.
Vâng, họ chọn người thay người phản bội Chúa Giêsu bằng cách tung hột xúc xắc.
Mà cũng có thể không là hột xúc xắc, dù họ có thể có hột xúc xắc, vì hột xúc xắc đã có ít nhất từ 5.000 năm trước, và hột xúc xắc đã được dùng ở Hy Lạp cổ đại và Rôma. Rút thăm là cách phổ biến tìm Ý Chúa trong Do Thái giáo (Judaism), với một trưởng tư tế rút ra một trong hai hòn đá thánh từ chiếc giáp che ngực (breastplate) để trả lời cho câu hỏi đôi (binary question). Đây là Urim và Thummim. Người ta có thể tìm thấy một số ví dụ của việc rút thăm trong sách Sử biên niên, chương 24 và 26, dĩ nhiên có cả trong sách Giôna và sách Étte. “Purim” là tiếng Do Thái cổ nghĩa là “rút thăm”, cũng như tên của “ngày thánh” (thánh nhật) của người Do Thái để tưởng nhớ các sự kiện của Étte.
Vấn đề là Thánh Matthia không còn dấu vết sau đó. Có thể do vị trí tông đồ thứ 12 bị nguyền rủa. Có thể ngài bị đóng đinh ở Ethiopia, bị ném đá ở Giêrusalem, hoặc qua đời vì cao niên. Không thể chết vì lớn tuổi: Ít các vị lãnh đạo Kitô giáo thời sơ khai đều chết an bình trên giường. Trong số 12 Tông đồ, chỉ có Thánh Gioan qua đời theo cách tự nhiên.
Thánh Matthia là bổn mạng những người uống rượu, thợ mộc, thợ may và… thành phố Gary của Ấn Độ.
Vĩ ngôn
Cuối cùng, chúng ta vẫn còn vài sự kiện và không có thánh bổn mạng của các game thủ. Tuy nhiên, tôi nghĩ Thánh Cajetan “đủ tiêu chuẩn” nhất. Ngài có mối liên quan nào đó với việc chơi trò chơi, điều này có thể là yếu tố của việc chơi trò chơi. Nhưng ngài cũng có những mối liên quan với ngân hàng, điều này được tái tạo trong nhiều trò chơi. Ngài đã dùng tài sản của mình để giúp đỡ người khác, và có ý nghĩa sâu xa của lòng trắc ẩn. Ngài đã chống lại sự đồi trụy của các giáo sĩ thời của ngài bằng cách sống gương mẫu về đức ái Kitô giáo và quan tâm người nghèo, đồng thời là người tốt.
Vì thiếu một “ứng viên” hợp lý, tôi muốn chọn Thánh Cajetan là bổn mạng các game thủ.
Thomas L. McDonald
Trầm Thiên Thu (Chuyển ngữ từ Patheos.com)
(Nguồn: http://www.emty.org)
