Associated Press vừa đánh đi các ghi chép của họ về ngày đầu tiên ở Cuba của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Giờ là giờ Havana.
4 giờ 50 sáng: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên đường đi Cuba, bắt đầu cuộc hành hương 10 ngày, cũng đưa ngài tới Hoa Kỳ.
Chuyến bay đặc biệt của Hãng Alitalia chở Đức Giáo Hoàng và đoàn tùy tùng của ngài cất cánh từ phi trường Leonardo da Vinci ở Rôma sau lúc 10 giờ 30 sáng một chút (0830 GMT) vào hôm Thứ Bảy. Sau Cuba, Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ thăm 3 thành phố Hoa Kỳ: Washington, D.C., New York và Philadelphia.
10 giờ 15 sáng: Chính phủ Cuba đã phát động một cố gắng khắp thành phố để đưa dân chúng tới các đường phố Havana. Họ cấp một ngày lương, bữa ăn nhẹ và phương tiện vận chuyển cho công nhân nhà nước chịu tụ tập dọc theo lộ trình của Đức Giáo Hoàng từ phi trường vào Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh. Các sinh viên đại học cũng được tuyển lựa để đi chào đón Đức Giáo Hoàng.
Các người tham dự hầu như ai cũng ca ngợi vai trò của Đức Giáo Hoàng trong việc làm môi giới cho việc hòa hoãn giữa Hoa Kỳ và Cuba, cho rằng họ hy vọng chuyến viếng thăm hai nước của ngài sẽ gia tốc diễn trình bình thường hóa.
Kế toán viên 51 tuổi, Magaly Delgado, cho hay bà sẽ tham dự: “tôi sẽ đi vì tôi là một tín hữu và vị giáo hoàng này làm tôi rất chú ý vì mọi thay đổi ngài đang thực hiện”.
Người hưu trí 71 tuổi, Diego Carrera, phát biểu: “Chuyến viếng thăm này giống như làn gió hy vọng thổi khắp Cuba”. Cụ cho hay: điều đó nhờ vai trò của Đức Giáo Hoàng trong việc tái lập các liên hệ với Hoa Kỳ.
10 giờ 20 sáng: Tổng Thống Argentina Cristina Fernandez đang có mặt tại thủ đô Cuba để viếng thăm chính thức nước này trùng với cuộc tông du của Đức Giáo Hoàng Phanxicô.
Bộ trưởng ngoại giao Cuba cho biết Tổng Thống Fernandez tới đây sáng Thứ Bẩy và dự tính sẽ hội kiến Tổng Thống Raul Castro. Tổng Thống Fernadez cũng dự tính sẽ tham dự Thánh Lễ do Đức Giáo Hoàng Phanxicô cử hành hôm Chúa Nhật tại Quảng Trường Cách Mạng ở Havana.
Bà từng gặp Đức Phanxicô nhiều lần; ngài vốn là Tổng Giám Mục Buenos Aires trước khi được bầu làm giáo hoàng năm 2013.
12 giờ 20 trưa: Hàng trăm người dự tính đáp xe buýt hoặc xe lửa theo lộ trình dài, uốn khúc qua khắp vùng thôn quê Cuba để gặp Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Havana ở phía Tây hay tại Holguin và Santiago ở phía Đông.
Non một phần ba người Cuba tự nhận là Công Giáo, nhưng người Cuba ở thôn quê rất hăng say khi nói tới vai trò của Đức Giáo Hoàng trong việc làm trung gian đem lại hòa hoãn giữa Hoa Kỳ và Cuba.
Nhiều người nói rằng họ muốn Đức Giáo Hoàng làm áp lực để Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận đối với Cuba, một lệnh cấm vận bị họ coi là nguyên nhân gây ra các khó khăn kinh tế hiện đang tạo nhiều khốn khổ cho vùng quê hơn là các thành phố lớn.
Tại thị trấn trồng mía Taguasco, Marisela Hernandez cho hay theo bà, cuộc tông du của Đức Giáo Hoàng “sẽ đem đến cho chúng tôi nhiều điều tốt đẹp”. Người công nhân 52 tuổi trong một tiệm kính này cho biết người Hoa Kỳ “nên biết rằng lệnh cấm vận đang gây thiệt hại cho nền kinh tế của chúng tôi”.
Người lao công ở nông trại 43 tuổi, tên Osmel Morffi, treo một bích chương về Đức Giáo Hoàng lên đài Đức Mẹ ở dọc đường, nói: “chúng tôi cần Đức Giáo Hoàng đem lại các liên hệ tốt đẹp hơn giữa Hoa Kỳ và Cuba. Chúng tôi kẹt trong cuộc tranh chấp này lâu năm quá rồi”.
1 giờ 55 chiều: Không phải ai ai ở Havana cũng hớn hở khi được yêu cầu ra nghinh đón Đức Giáo Hoàng .
Nhân viên y tế công Rafael Rivero nói rằng không chắc anh sẽ đi nhìn đoàn xe của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, và nhiều người cùng sở anh cũng cảm thấy như thế. Anh cho rằng “Chắc chắn nên đi, nếu bạn là người Công Giáo nhiệt thành nhưng không nên bắt buộc vào chiều Thứ Bảy. Đó là ngày nghỉ của chúng tôi mà”.
Các viên chức Cuba tặng một ngày lương, bữa ăn nhẹ và phương tiện vận chuyển để khuyến khích các nhân viên nhà nước xếp hàng dọc lộ trình của Đức Giáo Hoàng từ phi trường vào Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh. Các sinh viên đại học cũng được tuyển dụng.
2 giờ 45 chiều: Hàng trăm người đang bắt đầu tụ tập dọc lộ trình Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ đi qua khi tới Cuba.
Trong số này có cả 5 công dân Salvador đang đứng chờ tại một con phố đã cấm xe cộ qua lại thuộc khu nhiều cây lá phía Tây Havana, nơi Đức Giáo Hoàng sẽ nghỉ đêm tại Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh.
Sandra del Moreno từ Salvador tới đây cùng với 4 người bạn và đang nắm chặt lá cờ của quốc gia Trung Mỹ này.
Người đàn bà 51 tuổi này cho biết “chúng tôi yêu Đức Giáo Hoàng này, dù muốn ngài thăm El Salvador hơn”.
Cách một dãy phố, 3 trẻ em đang chơi với trái banh làm bằng giẻ rách.
Kevin Fuvergel, 10 tuổi, và Marlos Duenas, 9 tuổi, cùng một lúc nói lớn: “Đức Giáo Hoàng Phanxicô sắp tiến qua!”.
3 giờ 51 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đáp xuống Havana, phát động chuyến đi lịch sử dài 10 ngày thăm Cuba và Hoa Kỳ sau khi bí mật làm trung gian cho việc xích lại gần nhau giữa hai cựu thù của Chiến Tranh Lạnh.
Tổng Thống Cuba Raul Castro có mặt tại phi trường để nghinh đón Đức Giáo Hoàng, người sẽ biểu lộ tình liên đới với người Cuba và sẽ đưa ra một sứ điệp tại Hoa Kỳ cho thấy người nói tiếng Tây Ban Nha là nền tảng vững chắc của Giáo Hội Mỹ Châu.
4 giờ 30 chiều: Tổng Thống Cuba Raul Castro ca ngợi lời Đức Giáo Hoàng Phanxicô phê phán hệ thống kinh tế toàn cầu, cho rằng nó “toàn cầu hóa tư bản và biến tiền bạc thành ngẫu thần của nó”.
Trong một diễn văn dài dòng để nghinh đón Đức Giáo Hoàng tại phi trường quốc tế Havana, Castro nói rằng chính phủ cộng sản Cuba đã “thiết lập một xã hội công bình có công lý xã hội”. Ông cám ơn Đức Giáo Hoàng đã làm trung gian cho các cuộc thương thuyết nhằm đạt hòa hoãn giữa Hoa Kỳ và Cuba.
Castro cũng kêu gọi chấm dứt cuộc cấm vận buôn bán của Hoa Kỳ lên Cuba và trả lại căn cứ hải quân hiện do Mỹ chiếm tại Guantanamo Bay.
4 giờ 40 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô chào mừng sự hoà hoãn giữa Hoa Kỳ và Cuba như là một khuôn mẫu hoà giải. Ngài thúc giục các tổng thống Barack Obama và Raul Castro tiếp tục làm việc để xây dựng các mối liên hệ bình thường khi ngài bắt đầu chuyến thăm hai nước cựu thù của Chiến Tranh Lạnh trong 10 ngày.
Đức Phanxicô từng đứng làm trung gian môi giới cuộc nối lại các liên hệ ngoại giao giữa hai bên vào đầu năm nay. Ngài nói: “Tôi khẩn khoản yêu cầu các nhà lãnh đạo chính trị kiên trì trên con đường này và khai triển mọi tiềm năng của nó”.
Đức Phanxicô gọi các cuộc thương thuyết từng dẫn tới việc mở lại các tòa đại sứ tại Havana và Washington là “điển hình hòa giải cho toàn thế giới”.
Tại lễ nghinh đón tại phi trường do Tổng Thống Raul Castro đứng đầu, Đức Phanxicô nói rằng ngài muốn việc ngài chào mừng “ôm ấp đặc biệt tất cả những ai, vì các lý do khác nhau, tôi sẽ không thể gặp gỡ”, có thể hàm ý nhắc tới những người bất đồng chính trị và cả người Cuba bình thường nữa.
4 giờ 50 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được dành cho một nghi thức nghinh đón trải thảm đỏ tại Havana, đủ cả vệ binh danh dự và bắt tay với Raul Castro mặc đồ xậm.
Mỉm cười với các trẻ em tới tặng hoa, và với ban nhạc trình bày quốc ca Cuba trước khi Castro trước, Đức Giáo Hoàng sau, lần lượt đọc diễn văn.
Các vị lãnh đạo Giáo Hội của đảo quốc cũng có mặt để nghinh đón Đức Giáo Hoàng.
5 giờ 21 chiều: Đức Phanxicô đang băng qua các đường phố Havana, vẫy tay với các đám đông đầy phấn khởi từ một giáo hoàng xa cải tiến đầy ấn tượng.
Hàng ngàn người Cuba dọc theo lộ trình từ Phi Trường Quốc Tế Jose Marti tới Tòa Khâm Sứ Tòa Thánh, nơi Đức Giáo Hoàng sẽ nghỉ qua đêm.
Nhiều người vẫy cờ Cuba và cờ Vatican. Gần Tòa Khâm Sứ, một nhóm nữ tu đang hát Kinh Lạy Cha theo nhịp nhạc Cuba truyền thống. Một phụ nữ cầm một biểu ngữ với hàng chữ “Thưa Đức Phanxicô, ngài mang tới cho chúng con niềm hy vọng”.
Có một hàng nhân viên an ninh gần như liên tục tạo nên một rào cản bằng người.
5 giờ 55 chiều: Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc gửi tweet phê phán các nhà cầm quyền Cuba bắt giam người trước khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô tới Havana.
Tweet của Đại Sứ Samantha Power nói rằng các nhà tranh đấu nhân quyền “và ngay cả những người vô gia cư có tin bị giam giữ trước khi Đức Giáo Hoàng tới thăm; một công việc gây thất vọng như thói quen của chính phủ Cuba”.
Các nhóm đối lập trong mấy ngày qua tường trình đã có những cuộc bắt giam gia tăng các người bất đồng. Như thường lệ, chính phủ Cuba không bình luận về các cáo buộc này.
6 giờ 15 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tới tòa Khâm Sứ Tòa Thánh tại Havana giữa sự chào đón nồng nhiệt, sau một lộ trình dài từ phi trường quốc tế của thành phố vào đây trên chiếc giáo hoàng xa cải tiến.
Hàng trăm người đứng đợi bên ngoài Tòa Khâm Sứ hô to khi Đức Giáo Hoàng đi qua: “Ngài tới kìa! Ngài tới kìa!”.
Lúc ngài tới, họ hô ta: “Thưa Đức Phanxicô, Người Anh Em, bây giờ ngài là người Cuba”.
Sau buổi nghinh đón chính thức tại phi trường, Đức Giáo Hoàng không còn cuộc xuất hiện công cộng nào khác cho ngày Thứ Bảy nữa, dù trong những cuộc tông du khác, Đức Phanxicô vẫn có thói quen phá bỏ nghi lễ và ra khỏi trú sở để thăm hỏi dân chúng.
6 giờ 25 tối: Trước khi lên đường đi Cuba, Đức Giáo Hoàng Phanxicô tới viếng thăm các cư dân mới nhất của Thị Quốc Vatican: một gia đình tỵ nạn Syria được Vatican tiếp nhận để hỗ trợ cho lời kêu gọi của ngài rằng thế giới nên mở cửa chào đón người tỵ nạn và những người mốn đi tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn cho họ.
Đức Phanxicô nói rằng ngài rất xúc động khi gặp gia đình 4 người từ Damascus tới Ý cùng một ngày với việc ngài đưa ra lời kêu gọi mỗi giáo xứ và mỗi dòng tu nên tiếp nhận một gia đình tỵ nạn và chu cấp cho họ. Tòa Thánh tiếp nhận hai gia đình: một gia đình Syria theo Công Giáo Melkite Hy Lạp, còn gia đình kia thì chưa được nhận diện.
Trong chuyến bay tới Havana, Đức Phanxicô kể về việc gặp gỡ gia đình Syria vào sáng Thứ Bẩy khi ngài lên đường rời Vatican. Chính lời ngài: “qúy vị có thể thấy nỗi đau trên gương mặt họ”.
Một lần nữa, ngài kêu gọi cho “các cây cầu hòa bình” thắng thế để chấm dứt chiến tranh và giúp kết thúc làn sóng di dân.
Người ta đang chờ mong Đức Phanxicô sẽ biến việc di dân thành một trong các chủ đề chính trong chuyến đi từ ngày 19 đến ngày 28 tháng Chín, nhất là ở đoạn thăm Hoa Kỳ bắt đầu thứ Ba này.
6 giờ 50 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô chiêu đãi các ký giả trên đường tới Havana ít mùi vị quê hương.
Các tiếp viên phi hành phân phối các bánh mì (empanadas) nhồi thịt tới 75 ký giả du hành trên máy bay của Đức Giáo Hoàng, cho hay: chúng là quà tặng đặc biệt của Đức Giáo Hoàng từ phía trước máy bay.
Ngược lại, ngài nhận được một số quà tặng, trong đó có một giải thưởng Emmy. Ký giả Univision là Rogelio Mora-Tagle tặng Đức Giáo Hoàng một bản sao chính thức bức tượng có cánh mà ông nhận được năm 2014 vì đã đưa tin nhanh nhất về mật nghị hội Hồng Y năm 2013 bầu ngài làm giáo hoàng.
Mora-Tagle cho hay: “tôi thưa với ngài rằng đây không chỉ là một giải thưởng, mà nó còn là công trình của tất cả các đồng nghiệp của tôi”.
7 giờ 10 tối: Phát ngôn viên Tòa Thánh cho biết rất có thể Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ gặp cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro, dù việc này chưa được xác nhận.
Cha Federico Lombardi nói với các ký giả: "có thể việc này sẽ xảy ra”.
Theo Cha Lombardi, nếu cuộc gặp diễn ra, thì chắc là vào Chúa Nhật, tại Havana.
7 giờ 20 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã vào Tòa Khâm Sứ, vẫy tay với các người Cuba và du khác tụ tập bên ngoài đang hoan hô. Đám đông sau đó đã giải tán chỉ còn lại sự hiện diện đông đảo của cảnh sát.
Với việc này, các cuộc xuất hiện công cộng trong ngày của Đức Giáo Hoàng xem ra đã chấm dứt. Nhưng như trên đã nói, trong những cuộc tông du khác, Đức Phanxicô vẫn có thói quen phá bỏ nghi lễ và ra khỏi trú sở để thăm hỏi dân chúng.
8 giờ 15 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô vừa rời Tòa Khâm Sứ để thăm hỏi một số khách được phép tới gần để diện kiến Đức Giáo Hoàng vào đêm đầu tiên của ngài tại Havana.
Vào khoảng từ 30 tới 40 người khách được chọn trước đã được phép tới gần Tòa Khâm Sứ tại khu Miramar ở thủ đô Cuba. Đức Phanxicô ra ngoài để thăm hỏi họ sau khi dùng bữa tối.
Vatican ước lượng khoảng 100,000 người đã xếp hang dọc lộ trình đoàn xe của Đức Phanxicô từ phi trường vào thành phố.
Vũ Văn An
(Nguồn: Vietcatholic News)
